26.11.2018
Od wczoraj obowiązuje ustawa o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej (ISAP:http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20180001629) .
Do dnia wejście w życie wspomnianej ustawy wraz ze śmiercią przedsiębiorcy prowadzącego działalność w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej traciła byt prowadzona działalność, ze skutkami m.in. w obszarze podatkowym, kontraktowym, koncesyjnym, pracowniczym. Dzisiaj przedsiębiorcy mają już możliwość by funkcjonowanie przedsiębiorstwa przedłużyć. Pieczę nad przedsiębiorstwem w spadku sprawować będzie zarządca sukcesyjny. Kontynuowane będą kontrakty, koncesje i zezwolenia, umowy z pracownikami oraz zostanie utrzymana tożsamość podatkowa. Oczywiście w ramach spełnienia ustawowych przesłanek i warunków.
Co to zmieni w praktyce?
Wielu z przedsiębiorców dostało „czas”. Czas na podjęcie decyzji czy przedsięwzięcie, często rodzinne, ma pozostać na pokolenia. Od decyzji przedsiębiorcy będzie zależało czy firma którą zbudował będzie kontynuowana przez zstępnych lub innych członków rodziny. Dlaczego?
Wyjdę od tego, że planowanie wielopokoleniowego gospodarczego przedsięwzięcia rodzinnego nie powinno opierać się na formie jednoosobowej działalności gospodarczej. Do tego przedsiębiorca powinien wykorzystać formę spółki prawa handlowego albo fundacji prywatnej. Taka podmiotowość prawna jest niezależna od śmierci przedsiębiorcy prowadzącego JDG. Co więcej jest niezależnym podmiotem praw i obowiązków. Spółka trwa pomimo śmierci właściciela (tu zwracam szczególną uwagę przy spółkach osobowych), wspólnika, akcjonariusza. Fundacja trwa niezależnie od śmierci fundatora – nie ma właściciela w sensie prawnym.
To bardzo ważny element na etapie, gdy działalność rozwija się, a właściciel nadal nie podjął decyzji co do właściwego przekształcenia i formy prawnej jego prowadzenia. Nadal atrakcyjna forma opodatkowania i prowadzenia ksiąg jest dla niego „bardziej korzystna”. Bardziej od planowania na dłużej niż kolejne lata obrotowe.
Ustawa jest więc „zyskaniem czasu” dla przedsiębiorców, którzy nie chcą, nie wiedzą jak lub dla których relacje rodzinne są na tyle złożone, że odwlekają decyzję co do dopasowania formy prowadzonej działalności do warunków gospodarczych, rodzinnych czy wizji firmy na przyszłość.
Ustawa jest tymczasowym rozwiązaniem. Pozwala na rozpoczęcie planowania procesu sukcesyjnego poprzez powołanie zarządcy sukcesyjnego na wypadek śmierci, która mogłaby zdarzyć się w czasie dopasowywania formuły prowadzonego biznesu do wielopokoleniowej strategii.
Ustawa nie uregulowała wszystkich konsekwencji śmierci przedsiębiorcy. Uwzględniła ich znaczną część. Potrzeby gospodarcze są nadal duże.
Ważne pozostaje uświadomienie przedsiębiorcy zakresu i skutków braku właściwego planowania sukcesyjnego. Szczególnie wtedy gdy jest potencjał wśród sukcesorów.
1.03.2018
Korzyści z nowych regulacji prawnych – czy Ustawa o zarządzie sukcesyjnym wzmocni bezpieczeństwo w obrocie gospodarczym?
Wiele firm rodzinnych to jednoosobowe działalności gospodarcze. Czasami to jedyny podmiot w prowadzonym biznesie. Czasami jedna z form aktywności przedsiębiorcy, wśród powołanych do określonych celów spółek prawa handlowego.
Jest wiele korzyści z prowadzenia biznesu w formie jednoosobowej działalności gospodarczej. Po pierwsze dlatego, że jest ona prosta do założenia. Po drugie dlatego, że zasady rachunkowości oraz formuła podatkowa są mniej skomplikowane. Po trzecie, bo zasady opodatkowania w podatku dochodowym są klarowne. A przy tym są mniej sformalizowane reguły prowadzenia dokumentacji od strony właścicielskiej. Nie wspominając o korzyściach dla kontrahentów, czy instytucji finansowych, którzy wprost mają możliwość zabezpieczenia na majątku właściciela biznesu.
JDG to jednak forma prowadzenia działalności, która kończy się wraz z chwilą śmierci przedsiębiorcy. Na gruncie aktualnie obowiązujących przepisów istotna większość stosunków cywilnych łączących przedsiębiorcę, będącego osobą fizyczną i zawartych w ramach prowadzonej przez niego działalności – co do zasady – wygaśnie. Może mieć to olbrzymie konsekwencje w sferze pracowniczej, kontraktowej, umów kredytu czy dofinansowania. To również potencjalna strata z perspektywy prowadzonego przez wiele lat przedsiębiorstwa, wypracowanej marki, relacji oraz szans sprzedażowych i realizowanej strategii.
JDG to w dużej liczbie działalności prowadzone przez osoby fizyczne od początku lat 90. Oznacza to, że w większości przypadków aktualnie to czas decyzji co do przyszłości. Pytanie: sprzedać? Przekazać? Zakończyć? Zdarza się, że zabrakło czasu na odpowiedź. Śmierć przedsiębiorcy jest tym momentem, w którym prowadzona przez niego działalność kończy się.
W obliczu wielu problemów prawnych ustawodawca podjął prace nad wprowadzeniem ustawy o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej. Obecnie trwają prace legislacyjne i szczegółowe omówienie wprowadzonych rozwiązań będzie możliwe po zakończeniu procesu legislacyjnego.
Projekt ustawy gospodaruje w takich sprawach jak m.in.:
ustanowienie zarządu sukcesyjnego
ma na celu wprowadzenie tymczasowego zarządzania przedsiębiorstwem po śmierci przedsiębiorcy. Przedsiębiorca lub określone osoby po jego śmierci, będzie miał prawo ustanowić zarządcę sukcesyjnego, który od chwili śmierci przedsiębiorcy przejmie przedsiębiorstwo w zarząd. Zarządca będzie zobowiązany do prowadzenia przedsiębiorstwa oraz umocowany do czynności sądowych i pozasądowych. Zarządca ten będzie działał na rachunek właścicieli przedsiębiorstwa w spadku. Od chwili śmierci przedsiębiorcy zarządca będzie wykonywał prawa i obowiązki zmarłego przedsiębiorcy.
Osoba mająca zostać zarządcą będzie musiała zostać wpisana do CEIDG.
Decyzje administracyjne, promesy, działalność regulowana na gruncie projektowanej ustawy będą mogły zostać „przedłużone” o ile zostanie ustanowiony zarządca sukcesyjny.
Podatki w okresie zarządu sukcesyjnego będą definiowane przez właściwą ustawę podatkową, jak dla jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej.
Przedłożony projekt należy ocenić co do zasady jako bardzo istotne działanie legislacyjne mające na celu wsparcie dla przedsiębiorców i wprowadzające narzędzie, które pozwoli na kontynuowanie przedsięwzięć gospodarczych przez następców zmarłego przedsiębiorcy.
W tej część bloga będę poruszać zagadnienia związane z JDG i możliwe trudności oraz rozwiązania mające służyć sukcesji i przedsiębiorczości rodzinnej.
~Agnieszka Krysik~
