Czy audyt prawny w procesie sukcesji jest konieczny?

rok 2020, lipiec

Pandemia COVID19 zmusiła wielu przedsiębiorców do podjęcia decyzji o wsparciu finansowym. Część z nich skorzystała z form wsparcia w ramach tarczy antykryzysowej. W dokumentach finansujących przedsiębiorcy złożyli wiele zobowiązań oraz ograniczyli swobodę decydowania o przyszłości swojej firmy. Część programów antykryzysowych w swoich regulaminach oraz dokumentacji prawnej wprowadziło wiele wymogów, w tym zgody finansującego (np. PFR) na zmianę formy prawnej (przekształcenie), zgodę lub zakaz wypłaty środków do wspólników, ograniczenia w zmianie w gronie wspólników w tym w zakresie kontroli. Niektóre warunki finansowania wprowadziły zakaz fuzji i przejęć albo określonej strukturyzacji w ramach grupy kapitałowej.

Wobec tego proces sukcesji, zarówno ten, który trwa, jak i planowany, powinien uwzględnić analizę zobowiązań przedsiębiorcy i właścicieli w zakresie zobowiązań zaciągniętych w ramach pozyskiwanego wsparcia związanego z pandemią COVID, tak by proces ten nie doprowadził do naruszenia zobowiązań i zaistnienia przesłanek skutkujących obowiązkiem zwrotu udzielonego finansowania czy też innych praw wierzycieli w związku z zawartymi umowami.

Jednocześnie ci przedsiębiorcy, którzy są na etapie pozyskiwania finansowania, w tym od inwestorów prywatnych, powinni wcześniej uporządkować plany sukcesyjne i w oparciu o nią negocjować warunki umowne.

~Agnieszka Krysik~

rok 2017

Kondycja    prawna   przedsiębiorstw   jest   zróżnicowana   i   często    zależy   od    liczby    przedsięwzięć    gospodarczych,    w    których   przedsiębiorca   brał  udział.  Jest  tak  dlatego,  że  w  wielu  przypadkach  określone  działania  wiążą  się  z  obowiązkiem  wykazania  posiadania  przez  przedsiębiorcę  określonych  relacji  prawnych  istniejących  w  przedsiębiorstwie.  W większości  z  nich  mamy  bowiem tytuł  do:  nieruchomości,  ruchomości,  praw  autorskich  majątkowych,  znaku  towarowego,  prawa  do  określonej  formy  uczestnictwa  w  innym  podmiocie (akcje, udziały, jednostki uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym, ogół praw i obowiązków), prawa do wynagrodzenia, poziomu zabezpieczenia informacji poufnych, know how, realizacji obowiązków wynikających z gromadzenia danych osobowych.

Z perspektywy istotności i prawidłowego funkcjonowania przedsiębiorcy na rynku usług czy towarów poza relacjami istotne jest posiadanie ważnych stosunków prawnych, w tym w kontraktach handlowych. Te okoliczności wpływają na kondycję firmy i na jej wartość. Nietrudno wyobrazić sobie konsekwencje związane z zawarciem kluczowego kontraktu z wadą po stronie reprezentacji. Może to uniemożliwić dochodzenie wynagrodzenia za realizację usługi czy dostawę towarów i w efekcie wpłynąć na sytuację finansową firmy.

Kondycja biznesu przekazywanego w ramach transferu pokoleniowego ma olbrzymie znaczenie i wpływ na kontynuację przedsięwzięcia. Wsparciem w tym procesie jest często przeprowadzenie badania prawnego (prawnopodatkowego), a także finansowego. Przedmiotem takiego audytu jest zbadanie kondycji przedsiębiorstwa, w tym stanu prawnego firmy. W raporcie z badania znajduje się wykaz obszarów szczególnie wrażliwych, w których występują ryzyka prawne oraz związane z nimi konsekwencje prawnopodatkowe i finansowe.

Wiedza o stanie przedsiębiorstwa umożliwia właściwą reakcję właściciela i zarządzającego, co ma kluczowe znaczenie w pracach nad planem sukcesji i docelowo wpływa pozytywnie na konkurencyjność na rynku, poziom aktywów netto oraz wysokość przychodów. Ta wiedza jest istotna nie tylko dla przekazującego biznes, lecz także dla sukcesora. Raport z przeprowadzonego badania pokazuje mu bowiem szczególnie wrażliwe obszary przedsiębiorstwa, które będzie przejmował. To cenna wiedza również na przyszłość. Z perspektywy samej sukcesji pozwoli ograniczyć ryzyko wrogiego przejęcia. Z oczywistych względów przedsiębiorstwo, w którym istnieją ryzyka prawne i operacyjne, nastawione jest szczególnie na działanie osób trzecich zainteresowanych jego przejęciem na poziomie właścicielskim, zarządzającym albo operacyjnym.

~Agnieszka Krysik~

2017 r.